Ovanhu ovo ve na oulema otava pula epangelo opo li wedele opendjela yavo oyo hava mono paife noshimaliwa shi fike pwaasho hava mono paife ngee omunhu a wanifa eedula 60, ponhele yokukala ashike tava mono oshimaliwa shovakulupe.
Oshinima eshi okwa li sha pulwa kuMatheus Hashoongo, omunashipundi wehangano ledina National Federation of People with Disabilities in Namibia (NFPDN), pefimbo kwa li a ninga omapulaapulo noThe Namibian Omaandaxa.
Hashoongo okwa ti ngee ovanaulema va wanifa eedula 60 oulema wavo ihau di po ndee ova pumbwa okuwedelwa.
“Epangelo nali tale oshinima eshi nawa. Ovanhu vetu otava file moluhepo li nyanyaleka,” Osho a ti ngaho.
Eshi osha landula eshi kwa li minista woufikepamwe, okuxulifa po oluhepo nonghalonawa yopanghalafano a shiivifa momafiku 31 Mei kutya ovanhu ovo hava mono opendjela otava ka wedelwa muAguste.
Oministili oya ti oshimaliwa eshi otashi ka yandjwa taku valulwa okudja muApilili nonghee nee otashi ka kwatela mo oN$800 yaApilili fiyo Juli, nosho yo opendjela yoN$1 600, osho tashi ka ninga oN$2 400.
‘ITASHI FUULA’
Hashoongo okwa ti etumwalaka eli okwa li ngaa inali tambulwa ko nawa.
“Okwa li twe lineekela kutya epangelo otali wedele opendjela noN$2000, ponhele yoN$200.
Oshe ya tashi udifa nai, sho osho u wete inatu fuuka, sho inashi tu hafifa,” Osho a ti ngaho.
Natango, omunawino moinima yomaxupilo Omu Kakujaha-Matundu okwa ti opendjela inai wana nandenande.
“Opendjela yovakulupe oya kala poN$800. Ewedelo leendado ola kala nokudenga opendjela ei oule wefimbo. Oshimaliwa osho shoN$1 600 osho u wete, osho sha kala ngaho oule weedula 30 da pita.
“Omunhu oto dolu kutya shaashi kapu na eyooloko peependjela, ounona ovo novakulupe ovo ve na eemumbwe dihapu ohava longo noudjuu opo va wanife po eemumbwe davo,” Osho a ti ngaho.
Matundu okwa ti ounona naavo ve na omaulema luhapu ohava tukula okamaliwa kavo oko hava pewa naavo have va file oshisho.
“Omunhu oto dulu kutya epangelo nali tameke okupa ovafilishisho vovanhu ava okamaliwa komwedi,” Osho a ti ngaho.
“Puhe na oshimaliwa shopendjela osho hashi tambulwa, osho kwa li sha pulwa kunakufya pelesidente wetu opo opendjela yovakulupe i wedelwe i ninge oN$3000 okwa li shi li mondjila.
“Ewedelo olo otali dulu okutya sha kwa li,” Osho a ti ngaho.
Khoe-lHabe Uxams (63) wokoHenties Bay okwa ti epangelo ola pumbwa okuuda ko kutya ovakulupe ove na oipumbiwa ihapu oyo nokuli itai wana nomoshimaliwa osho shoN$1 600.
“Ovakulupe ovo ashike unene hava futu oiniwe yomayakulo elelo lodoolopa. Ohatu futu omeva nolusheno. Ohatu futu omaumbo. Otu na eemumbwe dounamiti.
“Otu na vali oiniwe ihapu iheshi oikulya. Osho osho epangelo la pumbwa okuuda ko,” Osho a ti ngaho.
Uxams nomushamane waye aveshe ove na omaudu oo haa pula opo va kalande omiti shaashi moipangelo yepangelo luhapu kadi mo.
Johanna Upites (88) wokOtjiwarongo okwa ti okwa hala okumona epangelo tali tale nawa eengeeshefa dokuyandja eengunga, eefitola doikulya nomalodu odo hadi efa ovakulupe va lye omikuli voo tava yandje oukalata vavo vopendjela opo va dule okunana ko oimaliwa yovakulupe aishe.
“Paife eshi omawedelo tee ya, otwa hala epangelo opo li tule po omilandu opo ngee omunhu a kufa ko okakalata komukulupe shi kale oshimbuluma.
“Omikuli odo ovakulupe ava hava pewa omukalo ashike wokuvakufa oshimaliwa sha pitilila eshi ta ve ya okufuta. Ihava mono vali oukalata vavo nokave shi kutya ohava tambula ingapi,” Upites osho a ti ngaho.
Valentina Christians wokoKeetmanshoop okwa ti okwa pandula lela eshi epangelo hali va pe oshimaliwa shoulema, ashike okwa ti epangelo ola pumbwa okuyandja oukalata vouhaku kovakulupe nokoilema.
“Omonamati wange oha longifa okatemba yee oku na oupyakadi wokupopya. Ota dulu okukwatwa komaudu. Ohatu ningi efimbo tu li momikweyo doipangelo. Ashike natango konima oto i ashike keumbo ino pewa omiti di li mondjila, shaashi omikweyo poaputeka ohadi kala dile alushe,” Osho a ti ngaho.
OYIIMBI
Omupopili wouyuki wopanghalafano Rinaani Musutua okwa pula kutya oshike naana tashi imbi omawedelo.
“Onghatu iwa eshi epangelo la tokola okuwedela opendjela, ashike omunhu oto lipula nee kutya omolwashike naana tashi kwata efimbo opo oshimaliwa shi futwe.
“Keshe fimbo ngee tashi ya kovakwanaluhepo, opu na ashike okukala pu na omaimbo, ashike ngee ovadjeko vomelelo va pumbwa oshimaliwa, alushe ohashi longwa mo ashike diva,” Osho a ti ngaho.
Musutua okwa ti ewedelo otali eta elunduluko ngee epangelo ola wanifa po ehalo lapelesidente mukulu Hage Geingob lokuwedela opendjela i ninge oN$2 000.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!
