‘Ondi na ehalo lokuyandja oumbangi momhangu koihokolola yoFishrot’ – Mbumba

… Pelesidente ina popya ngee naye ota ka popya omaliko aye

Pelesidente Nangolo Mbum- ba Etine loshivike sha dja ko okwa ti ota dulu okuyandja oumbangi momhangu kombinga yoFishrot ngee okwa pulwa e shi ninge.

Eshi pelesidente okwe shi popya eshi omuleli wongudu yoPopular Democratic Movement (PDM) McHenry Venaani a pula mopa- liamente ngee okwa li e na ehalo lokuyandja oumbangi moihoko- lola ongahamushangandjai mu kulu woSwapo.

Mbumba nomulanduli waye, Sophia Shaningwa ova popiwa ongavamwe vomeembangi depan- gelo moshibofa shoFishrot.

Pelesidente okwa ti keshe omunhu e na oumbangi kutya okwa kwatelwa moshikumungu shoFishrot ota dulu okumutwala komhangu. “Ongahamushandjai, oto dulu okuya ndee to tale oididi- likwa yongudu, keshe oshimaliwa to dilaadila kutya ondi na, ndee nongeenge opu na ovanhu tava dilaadila kutya ove na ouyelele wange, ova manguluka okuya komhangu,” Mbumba osho a ti ngaho. Okwa ti okupopya kombin- ga yehangano ledina Xaris Energy, olo a dopa okupopya kutya okuna mo shike, kaku na va li oshilonga shaashi ehangano olo kali po vali.

“Ehangano olo kali po vali,” Mbumba osho a ti ngaho.

Okwa ti yee okuna sha ashike nOvanamibia. “Kandi shi omuho- na, ame kandi dule opaliamente ile omhangu,” Osho a ti ngaho.

Omuwiliki woPDM Elma Dienda okwa pula Mbumba opo a popye omaliko aye, opamwe naao omukulukadi waye, Sustjie. Momudo 2015 omupelesidente mu kulu Hage Geingob nomuku- lukadi waye, Monica Geingos, aveshe kumwe ova popya omaliko avo konima yoka mbo kashona omanga Geingob ina ya mombel- ewa. “Omu pelesidente mu kulu

nomukulukadi waye aveshe okwa li va popya omaliko avo, ndee ovanhu natango ova hala okumona oshinima shi li ngaho komupe- lesidente ou e li koshipundi paife nomukulukadi waye. Omapopyo otaa ti aveshe ovanageshefa, otu na okushiiva shaashi omunyekadi woshilongo naye oha futwa kepan- gelo.,” Dienda osho a ti ngaho.

OSHO OVANHU TAVA TI KOMBINGA YEPOPIFO LOSHIWANA

Omunawino moikwapolotika Rui Tyitenda okwa ti Mbumba, eshi kwa li ta popifa oshiwan Etine loshivike sha dja ko, okwa dopa okupopya kutya oshilongo osha kama pondodo i li ngahelipi.

Tyitenda okwa ti oshipopiwa shapelesidente inashi tala koinima oyo ya nyika oshiponga, ngaashi okuya komesho kwokuhena oilonga ku li pombada, ondodo yoluhepo tai i komesho nokuhe ke pamwe taku naipala.

Okwa ti oshinima shimwe vali a didilika inashi popiwa omwaalu vOvanamibia u li lwopomiyona uhe na omaumbo, novanhu ve li moluhepo nokave na nande elineekelo la sha. Tyitenda okwa ti inaku popiwa nokombinga yomalidipayo taa i pombada moshilongo, unene ngaa kovalu- menhu.

“Epopifo loshiwana loshili ngeno ola popya omaupyakadi aa, ndee tali faneke nghene e na okukandulwa po. Pauxupi, eshi okwa li tashi ulike kutya nakufya pelesidente ota lele okudja kom- bila naMbumba ota kala ashike e na okalamba yo otaka dimi moma ku 21 Marsa 2025,” Osho a ti ngaho. Omundjadjukununi wopolotika Ndumba Kamwan- yah okwa ti epopifo loshiwana laMbumba Etine ola ya ovanhu

ashike okutula moilonga osho kwa li sha wa po, ashike nee okwa li nde lineekela kutya keepolo- halama da mana noyeetwapo ya mana ota ka popya ngaa kutya otashi endwa ngahelipi naasho shi na okuningwa,” Kamwanyah osho a ti ngaho.

OSHO SHA POPIWA MEPOPIFO LOSHIWANA

Mbumba Etine loshivike sha dja ko okwa ti epangelo ole litula mo opo oshikefa shoWel- witschia Sovereign Wealth Fund shi longo pauyelele nomouwa wOvanamibia. “Ondi udite unene nawa okulopota kutya nghee sha totelwe po, oshimaliwa osho sha dja mo otashi i pombada shi dule osho sheshi totele po shoN$262 miliyona yo N$425 miliyona.

Okuya komesho kweliko la- Namibia otaku etifa eenghono, shaashi ola ya komesho neepel- esenda 3 yo 4,” Osho a ti ngaho.

Pelesidente okwa ti opo ku kufwe po omafyo medina lond- jala, epangelo ola yambidida omaumbo e ke po331 000 noi- kulya, omanga omaumbo 33 105 ovanhu ovo va kala va lyatelwa pedu haa mono oikulya yoshiku- kuta keshe omwedi.

Mbumba okwa ti vali, ovana- faalama ve li 57581 okwa li va deulilwa oimeno, oimuna, ouk- olele woimuna noikwamavava, ei oimwe ashike yomwiikwao.

“Mokuweda po, omamba- kumbaku e li 354 noilongifo ikwao okwa li ya yandjwa ko- vanafaalama oshilongo ashishe, okupitila mopolohalama yoNa- mibiaAgricultural Mechanisation and Seed Implement,” Mbumba osho a ti ngaho. Shi na sha nokuy- andja oilonga opo kuxupifwe eenghalamwenyo, Mbumba okwa ti, epangelo ola ninga onghenda-

bala opo li tote eemhito doilonga di li 1350 moikondo ihapu ya- pangelo. Mbumba okwa ti epan- gelo ola futa oshimaliwa shi ke peemiliyona N$874 keeproyeka doonakulwa va kulu.

“Momudo 2023, opolohalama

yoikulya younona vo kola okwa li ya va tela ounona ve li 466 860 mee kola di li 1 514 oshilongo ashishe,” Osho a ti ngaho.

Okwa ti vali eemboola di li 146 okwa li da ningwa moitopolwa ya yooloka moshilongo.

Nangolo Mbumba

mopwiku, shaashi okwa li unene la tala kouyelele u kulu oo kwa li wa popiwa nale momapopifo oshiwana oo a ningwa nale.

“Otashi kumwifa nai kutya ohatu kala ashike hatu endu- lula ouyelele u kulun keshe e ku ongoumbangi wokuya komesho. Kakwa li pu na ondunge ya kola kutya oshike shi na okuningwa paife,” Osho a ti ngaho.

Kamwanyah okwa li lela a yukilila omumbwe yokukundafa- na okuyandja omadu nomeva koproyeka yogreen hydrogen, nokukala natango kwe lineekelwa moinima yokondje yoshilongo novanawino vokondje yoshilongo moshikondo eshi.

Okwa kunghilila natango kombinga yokulongifa oinima yokondje yoshilongo shaashi otashi dulika shi ka ete okututa mo omaliko oshilongo nokwa pula natango opo ku kongwe omikalo dokukelela oshinima shi li ngaho.

“Eeno, oshi uditike ko kutya Mbumba omu lishisho oo e na

Tuma etumwalaka lyoye efupi nenge “sms” konomola ndji 99902, omanga inoo shanga etumwalaka lyoye, tameka noshi- tya Oshi opo ihe to landulithako “osms” yoye. Osms kehe ota yi gu N$1.