Epangelo laGerman ola itavela oshikando shotete moule weedula 120 kutya omadipao oo kwa li a ningwa mo1904- 1908 kwa li a ningilwa Ovanama nOvaherero naa ifanwe omadipao a nghi na nghenda.
Tete, omapangelo aa opavali okwa itavela, kutya monena, omadipao oo naa ifanwe omadipao a nghi na nghenda.
Oshiwana shovanhu ovo va ningilwa omadipao aa osha ti Germany okwa li e na okwiifana oshinima eshi nale ngaha pefimbo leenghundafana.
Momudo 2021, hamushangandjai welelo lopamufyuululwakalo lOvaherero Mutjinde Katjiua nahamushangandjai welelo lopamufyuululwakalo lOvanama Deodat Dirkse okwa li va tya shaashi Germany okwa li a tala ko ashike omadipao a nghi na nghenda pamufika wonena, eshi osha hala kutya kave wete ngee ove na oshinakuwanifa shokufuta oshikolo monghalo yopaife ei yediminafane po.
“Eitavelo eli otali ulike kutya eshi okwa li ashike oshimbuluma momido 1904-1905 eshi kwa li va tumwa va dipaye Ovaherero nOvanama,” Osho va ti ngaho.
Omupopiliko wombelwa yaGerman Gundula Perry Etivali okwa koleka koThe Namibian kutya Germany okwa tambula ko kutya osho kwa li sha ningwa omadipao a nghi na nghenda.
“Epangelo laGerman ola ifana oinima i nyanyalifa oyo kwa li ya ningwa komatanga aGerman ya ningilwa Ovaherero nOvanama ngaashi i na okwiifanwa kutya omadipao a nghi na onghenda nokwatambulwa ko oshinakuwanifa shoinima oyo va ninga mondjokonona,” Perry osho a ti ngaho.
Eli elaaluluko lakula okudja koilonga yaEuropa eshi ya ninga etokolo va ifane osho va ninga kutya omadipao a nghi na nghenda nomonena.
German okwa kala ta shekwa molwoshinima eshi, taku tiwa ina hala okukalela po oinima oyo a ninga i nyanyalifa.
Perry okwa lombwela oThe Namibian kutya etokolo lavo ole ya konima eshi pelesidente wavo, Frank Walter Steinmeir, a pula opo German a yandje ombili naashi okwa li eshi popya metumwalaka laye peefya dapelesidente Hage Geingob.
“Metumwalaka laye olo kwa li la yandjwa pepako lapelesidente Hage Geingob, pelesidente Frank-Walter Steinmeier okwa li a yeleka nawa kutya, ngaashi sha tokolwa kwa li, osha ninga efimbo lokuyandja ombili kOvanamibia nokwelineekela kutya ota ka alukila diva koNamibia molwoshinima eshi,” Osho a ti ngaho.
KULIPI KU NA
Omuleli wongudu yoPopular Democratic Movement (PDM) McHenry Venaani okwa ti Germany ota ningi ‘kulipi kuna’ kombinga yoshitya osho, oshinima omadipao a nghi na nghenda nosha kala alushe ngaho noshi na okukala ngaho.
“Ovanhu inava kala va hala tu dimbwe ashike oinima shaashi onghalo yopolotika itai tu popile. Eshi kwa li twa tameka oshinima eshi, eshi kwa li twa kwatela komesho ondjila yomadipao a nghi na nghenda, otwa kala tu shi shi kutya omadipao a nghi na nghenda notu shi shi kutya omadipao a nghi na nghenda nopaife,” Osho a ti ngaho.
Venaani okwa denga omufindo kutya Germany oye tuu ou ota futu oshikolo koshiwana kOvajewis nena nosha pula oshimaliwa shihapu.
“Osho naana kwa li tave likale kutya kashi shi omadipao a nghi na nghenda ngaho. Paife otava ti omadipao a nghi na nghenda. Nava wapaleke oshinima eshi nefimaneko. Paife ngaha oule wefimbo lile, eshi tava ningi kashi na efimaneko,” Omuleli woPDM osho a ti ngaho.
OPOLOTIKA
Oshilyo shokakomisi taka ungaunga noikolo yomadipao a nghi na nghenda Freddy Nguvauva okwa ti epangelo laGerman lopaife oli na ehalo lokwiitavela okufuta oikolo.
“Sho osho ovaleli vetu va kala nokupula epangelo letu opo li kendabale li endeleleke okushaina eudafano, shaashi otu shi shi kutya ngee opa kala pu na elunduluko lepangelo laGermany ndee ovanhu vamwe tava kufa ko eenghono depangelo olo, nena otu na okudimbwa kombinga yeenghundafana edi, shaashi ovanhu ovo ovo tave likale omadipao oo a ningilwa ovanhu kooxekulululwa,” Osho a ti ngaho.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!
