NETUMBO NANDI-NDAITWAH paife okwa ninga pelesidente omutitano waNamibia – ta ningi ondjokonona shaashi oye omukainhu wotete ta ningi pelesidente.
Nande Nandi-Ndaitwah okwa mona efindano eli lakula mondjokonona, ongudu yaye, ongudu tai pangele yoSwapo Party of Namibia (Swapo), inai ninga nawa naashi oshi li oshikando shotete tai ningi ngaha okudja ngaa pemanguluko, ovayambididi vayo ova wa pedu okudja peepelesenda 65 fiyo opeepelesenda 51.
Okomisi yomahoololo yaNamibia oya shiivifa efindanao laNandi-Ndaitwah.
Okwa li e na eepelesenda di li 57 (638 560) onguloshi yEtivali, omanga omukondjifi woIndependente Patriots for Change Panduleni Itula, kwa li ashike e li peepelesenda 26 (284 186).
Okwa udaneka kutya ota ka wanifa po omaudaneko oo a ninga.
Ovanamibia ve dulife pomiliyona imwe okwa li va kufa ombinga momahoololo oneudo oupelesidente nomutumba wopashiwana, ashike okwa li ashike kwa holoka eepelesenda di li 74,21, okomisi yomahoololo yaNamibia osho ya ti ngaho.
Omwaalu ou owa dja momwaalu u fike po1 449 569 wovahoololi ovo kwa li ve lishangifa omahoololo moikandjohoololo i li 121 moshilongo ashishe.
Omanga vamwe ve wete kutya efindano laNandi-Ndaitwah ola fimana mondjokonona, vamwe ove wete kutya oshinima eshi oshi ya di oinima ya kilikita.
Omahoololo a piyaana omudo 2024, okuyadi omapopyo kutya kakwa li nande a yela, nokwa teelela a ka kondjifwe komhangu.
Omanga va tambula ko omapuko, omundjadjukununi woikwapolitika Rakkel Andreas Etivali okwa ti kutya oshinima okwa li tashi monika sha yela kutya Nandi-Ndaitwah oye “e li pombada”.
“Nokutala yoo ashike koilonga yaye, eshi a fikamena po nosho yo osho a ninga moshiwana.
Peendodo adishe, okwa li ta monika oye okandidate ke shiivike nawa, kwa li e shiivike nawa nokuli shi dulife nanakufya Hage Geingob,” Andreas osho a ti ngaho.
Okwa ti Nandi-Ndaitwah okwa tyapula eyambidido okudja kondje yongudu molwondodo yaye moshiwana nosho yo momilandu dokondje yoshilongo.
“Onghee nee osha kala nale shi li, momaliudo ange, kutya okwa li e na okufindana,” Andreas osho a ti ngaho.
Omundjadjukununi okwa ti nande ongaho, opwa li, pu na omaupyakadi pomikalo nosho yo pomilandu domahoololo.
“Okutameka ashike pokukufa mo eengudu dopolitika mbali meengudu dopolitika, fiyo opo po twa mona eembapila domahoololo inadi wana, ongomukalo wa nghundipala wokutopola, omakateko, omikweyo diledile nomusholondodo otau twikile,” Osho a ti ngaho.
Andreas okwa ti oikumungu ei oya pumbwa okukandulwa po momhangu yoveta.
OKUYA KOSHIPUNDI
Eyokoshipundi laNandi-Ndaitwah ola kala nale tali longekidwa oule weedula omilongo. Ashike ondjila yaye oya kala i na omadopo nomafindano.
Konima yemanguluko, okwa mona omhito mepangelo. Okwa mona efindano meameno lovakainhu nounona lopaveta nokwa li a mona omapapa pefimbo a li ominista yomidingonoko.
Ashike eyopombada laye, nande ongaho, kakwa li naana la kwashilipalekwa.
Omuhoololwa pelesidente okwa kala e li komungenge wopolitika yoSwapo. Peemhito dimwe, okwa li a kwatakanifwa nokutota ongudu yoRally for Democrcy and Progress.
Konima yoshoongalele shoSwapo shomudo 2012, okwa li e na ekwashilipaleko kutya otashi dulika a ka ninge omukainhu wotete ta ningi omupedu pelesidente.
Ndemupelila Netumbo Nandi-Ndaitwah okwa dalwa momafiku 29 Oktoba 1952 kuJustina Nekoto Shaduka-Ndandi naPetrus Nandi kOnamutai konooli yaNamibia.
Okwa li ha longo ofikola, omanga ina ya kombada.
“Eshi handi kulu, oinima yopolitika kaya li nge naana kokule,” Osho kwa li a lombwela oSwapo Today newsletter eedula mbali da pita.
“Okwa li handi dulu okumona oinima yoSwapo tai longekidwa ngaashi kooKaxumba Kandola. Okwa li have ya popepi neumbo letu va ninge oyoongalele, shaashi okwa li pu na omiti da kula domudile,” Osho a ti ngaho.
Nandi-Ndaitwah edalo laye eshi a wanifa omido 21 okwe li danena modolongo. Oshimbuluma osho kwa li a ninga osheshi kwa li a kufa ombinga mehololomadilaadilo li li ominge nokukwata po ovaleli voSwapo.
Yee pamwe navakwao okwa li va tulwa modolongo okudja muAguste fiyo omuDesemba 1973.
Eshi kwa li va mangululwa, vahapu okwa li va pewa ehandukilo lokudengwa moshiwana. Ashikle yee kakwa li nande a dengwa, ashike okwa li a faduka po ndee ta di mo moshilongo aye kombada .
OMALIMBILILO
Omundjadjukununi woikwapolitika RuiTyitende okwa pula ngee Nandi-Ndaitwah ota ka talika ko ngaa kutya opelesidente wopauyuki kOvanamibia ovo kwa li inava dula okuhoolola naavo ve udite kutya omahoololo kakwa li a manguluka nokakwa li e li pauyuki.
“Ngeno okwa li omuleli, eshi kutya oshike sha ningwa po manga omahoololo inaa ningwa, ngeno okwa popya yeemwene kutya ‘tala, kutya nee onda hala okuninga pelesidente woshilongo eshi, kutya nee onda hala okuninga omukainhu wotete ta ningi pelesidente woshilongo eshi opo ndi ya ndje oshiholelwa shiwa kounona voukadona nokovakainhu ovanyasha, onda hala sha ningwa paveta’,” Osho a ti ngaho.
Okwa ti Ovanamibia aveshe ovo kwa li inava dula okuhoolola moshilongo kakwa li va pewa omhito onhivali opo va dule okuhoolola – nande nee okuwedela omahoololo okwa li ku li paveta ile kakwa li ku li paveta.
“Noitya imwe, kapu na omuhoololi oo kwa li a hala okuhoolola momafiku 27 kwa li a pumbwa okushunifwa ko medina lokomisi yomahoololo inai lilongekida.
“Onghee nee, otashi shiva kudjuululwe ko? Ile nakuningwe omalunduluko e lipaka mo?’ Osho a pula ngaho.
Tyitende okwa ti oukwashili owa pumbiwa mopolitika.
“Ino hala okupopya noshiwana shaNamibia, unene ngaa ovo inava hoolola ve kudilaadilile kutya kushi woshili. Inatu hala tu fe Zimbabwe,”Osho a ti ngaho.
OUSHILI WELELO
Omunandjungu moinima ya pamba onghalafano nefikopamwe lopaukakwashikekookanhu Rosa Namises okwa popya shihapu kombinga yoinima ya kundukida elelo lovakainhu nosho yo oukwashili meembelewa depangelo.
“Ohandi yambidida eyambulepo lovakainhu.
Oda itavele kutya nande okandidate omulumenhu ile omukainhum, natu liumbate nawa nefimano, oukwashili nokulonga pauyelele ngee tu li peemhito donumba melelo.
Ngee omukainhu a ningi pelesidente, na kale e na etumba lokutulela atushe noushili,” Osho a ti ngaho.
Namises okwa holola omalimbililo kombinga yomukalo womahoololo a dja ko, ta popi kombinga yoinima ihapu oyo ya li ya puka pefimbo lomahoololo..
Okwa pula kuningwe omilandu dopamufika opo kwaalulwe elineekelo loshiwana momukalo ou.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!