Epangelo otali ka yandja ombelela yoifitukuti koshiwana osho tashi fi ondjala

… ondunge ei opo tai yambididwa natango

Oministili yomidingonoko, Omakuti nomatalelepo oya yandja omaano oinamwenyo i li 640 kopolohalama yokulwifa oshikukuta yepangelo.

Oinamwenyo ei ya yooloka otai ka kufwa meenhele doinamwenyo ngaashi Namib Naukluft Park, Mangetti National Park noNkasa Rupara National Park opo i ninge oupaki vombelela vovanhu ovo hava mono omauwa kopolohalama ei.

Omupopiliko woministili Romeo Muyunda okwa holola oshinima eshi Etitatu koThe Namibian, okwa weda po vali kutya okuyandja onyama yoifitukuti kwaavo okwa kolekwa koKabinete.

Okwa ti meenhele doinamwenyo, omu oinamwenyo tai ka kufwa, omu na oinamwenyo ya wana noitai ka piyaaneka nande oshikondo shomatalelepo.

“Okabinete oka koleka olopota yomakonakono omaxupilo Ovanamibia ovo tava mono oixuna oyo tai pula oministili i yambidide opolohalama nonyama. Oshinima eshi natango otashi ka vatela onghalo yoshikukuta koinamwenyo oyo i li meenhele detu dopashiwana doifitukuti. Natango vali, otashi vatele mokukwatela po oulifilo oo u li monghalo ya naipala paife nosho yo omeva oo inaa wana mokukufa mo oifitukuti imwe meenhele doifitukuti,” Osho a ti ngaho.

Muyunda okwa ti, okukaleka po oinamwenyo okwa ulika kutya oku na omauwa oshiwana.

Epangelo ola tengeneka oshimaliwa shi fike peemiliyona N$825 dopolohala yoshikukuta, osho kwa teelelwa shi vatele omaumbo e fike po172 000 oshilongo ashishe.

Natango, epangelelo natango ola teelela okumona omavatelo okudja koilongo imwe nande nee okwa li la pula eemiliyona N$482 omwedi wa dja ko opo di fitike omumbwe oyo i li po opokuwanifwe oshimaliwa osho shatengenekelwa opolohalam ei.

Omwaalu aushe woshimaliwa eshi sha pumbiwa mopolohalama yoshikukuta ou fike pobiliyona imwe oshinghwanyu nhatu.

Eshi oshe ya konima Namibia a pula evatelo kovakalelipo voilongo imwe nokokaaume ve na sha nomauyambulepo oilongo.

Fiyo opapa, epangelo ola ongela oshimaliwa shi fike peemiliyona N$829 di vatele mokulanda oikulya yoshikukuta, nokuvatela oimuna, eembuto nosho yo omeva.

Omupopiliko wombelewa yomuprima minista Rhingo Mutambo okwa ti omapangelo amwe okondje oku na ohokwe yokuvatela.

“Omapangelo amwe okwa holola ohokwe yao yokuyambidida. Ashike nee, opo taa pula omapangelo avo opashiwana,” Osho a ti ngaho.

Mutambo okwa ti ove lilongekida okupula omayambidido, ta weda po vali kutya oshilongo ashike shedina Qutar sha yandja sha fiyo opapa.

Natango vali, pelesidente wongudu yoPopular for Democratic Movement McHenry Venaani okwa ti epangelo nali xulifepo okukala tali ehela kondje yoilongo.

“Katu na eshi hatu ningi tu yandje eenghono koshikondo shounamapya nounaimuna. Katu na omilandu dokutula ounamapya nounaimuna pokati keyokomesho letu,” Osho a ti ngaho.

Venaani okwa ti elelo inali fimaneka ounamapya nounaimuna ongoshinima tashi dulu okuninga oikulya yawana nokweeta eemhito doilonga.
“Ounghundi, konima yeedula 34 demanguluko,” Osho a ti ngaho.

“Omaumbo e fike po341 855 okwa teelelika a ka kale ehe na oikulya ya wana pokati kaJuli 2024 naSeptemba 2024,” Ombelewa yomuprima minista osho ya popya ngaho.

Epangelo ola eta po opolohalama yoshikukuta omo tali ka longifa oshimaliwa shi fike pobiliyona imwe oshinghwanyu nhatu ashike natango otali ka pumbwa evatelo mokwiitula moilonga.

Oshivike sha dja ko, pelesidente Nangolo Mbumba okwa li a shakena nomahangano omayambulepo ndee ta pula ekwafo koiwana yahangana.

Omukalelipo mukulu Pius Dunaiski Etivali okwa ti Namibia na kondjife ovakalelipo aveshe voilongo ovo ve li moNamibia opo va longe noudiinini mokuxwepopaleka oilanduli yoshikukuta.

Okwa ti pelesidente Nangolo Mbumba na pule oSouthern African Development Community opo i ifane oshoongalele shopaulumomumbwe novayandi vomayambidido nosho yo omahangano oiwana ya hangana.

“Oinyolwa youlingilingi noumbudi woikulya yoshikukuta oyo i li oyiimbi yokulwifa onghalo ei.

Koitopolwa yokomikunda oikulya oya fimana unene omanga oupyakadi mounafaalama wakula otashi dulika okuteka po kwoshikondo osho hashi yandje noilonga ihapu neenghono,” Osho a ti ngaho.

MuMarsa odula ei, oministili natango okwa li ya yandja oifitukuti opo i liwe poshivilo shemanguluko koKatima Mulilo.