Eudaneko laAngula otali ka pula oshimaliwa shihapu

Okandidate youpelesidente Ally Angula oya ti otai ka futa keshe Omunamibia e na eedula 18-59 oshimaliwa shi fike poN$1 750 keshe komwedi ngee oya hoololwa i ninge omutwe woshilongo momahoololo opashiwana oo twa taalela muNovemba, ondunge ei otai ka pula oshimaliwa shi fike peebiliyona N$2,6 keshe komwedi, omanga tashi ka pula oshimaliwa shi fike peebiliyona N$32 keshe kodula. Ovanawino, ova ti oshinima shaAngula otashi shiva ngee opu na ehalo lopapolotika.

Omunawino moinima yapamba omaxupilo Omu Kakujaha-Matundu, okwa ti ondjodi yaAngula otai dulu okuningwa.

“Olo edilaadilo liwa ndee hamunhu nande e li pataneke,” Osho a ti ngaho.

Omwaalu wOvanamibia oo wa yandjwa kehangano olo hali ningi omavalulo laNamiba konima yomavalulo oshiwana odula ya dja ko, owa ulika kutya moNamibia omu na ovanhu ve li eemiliyona 1,52 ve na eedula di li 18-59. Oshimaliwa shi fike poN$1 750 keshe momunhu e li meedula odo otashi ka pula oshimaliwa shi fike peebiliyona N$2,6 keshe omwedi ile oshimaliwa shi fike lwopeebiliyona N$32 kodula.

Kakujaha-Matundu okwa ti oshinima eshi oshi na okutalika nawa po ku yoololwe pokati kovayamba novafyoona.

“Ito dulu okukala u na eliko loshilongo ndee oli na ashike ovanhu vashona ovo tava dulu okulanda omahatu ongushu yeemiliyona, omanga pu na ongudu yovanhu ve li moluhepo,” Osho a ti ngaho.

Kakujaha-Matundu okwa ti oshimaliwa eshi otashi dulu okudja koikondo ya yooloka yeliko loshilongo opo shi pameke oshikefa.

Okwa ti vali epangelo nali kufe po omikanda dokukwata eeshi.

Omunawino moinima ya pamba omaxupilo Nhiinimenwa Erastus okwa ti keshe shimwe otashi dulu okuningwa neliko loshilongo, she likolela kelelo nokongudu oyo omuleli e na.

“Namibia oku na eliko lihapu noshiwana shishona shi na edu inali wana. Otu na etulilo leeshikepa, ndee eliko letu itali ningi nawa ngashi shi na okukala,” Osho a ti ngaho, ta weda po vali kutya opwa pumbwa ashike okukongwa omikalo diwa ndee tadi tulwa moilonga.

“Ngee owa tale nawa, omikanda detu deyambulepo loshiwana otadi popi kombinga yeyandjo leemhito doilonga nokuyandja oikulya kovanhu vahapu. Opu na shihapu osho hatu dulu okulonga nasho, otwa pumbwa ashike omuleli muwa,” Erastus osho a ti ngaho.

Angula natango okwa udaneka opo a ka yandje oshimaliwa shomwalu ou keefiye odo di li koshi yeedula 18 nokovafiyekadi novafiyelume.

Petameko lodula ei, nakufay pelesidente Hage Geingob okwa li a udika ta popi koikundaneki yomoshilongo ta ti okwa hala okuwedela oshimaliwa shopendjela yovakulupe noilema okudja poN$1 400 fiyo opoN$2 000, ile nokuli poN$3 000 keshe komwedi omanga ina fiya po ombelewa muMarsa 2025.

Epangelo ola ti ola fimaneka ondjodi yanakufya pelesidente opo kuwedelwe oshimaliwa shopendjela yovakulupe, ashike nee, mupyamunene itava dulu okushininga, shaashi otashi ka pula epangelo eemiliyona dihapu.

Momudo 2020, ehangano ledina Namibian Tax Consortium, okwa li la pula opo oshiwana shi kale hashi pewa oshimaliwa sheemumbwe da keshe fiku. Ehangano eli okwa li la pula oshinima eshi medina loluhepo noiyemo oyo ihai tukulwa shi fike pamwe moNamibia. Oshinima eshi okwa li sha pulwa momudo 2005 kutya oshimaliwa shi fike peedola efele nashi kale tashi pewa keshe Omunamibia komwedi.

Keshe Omunamibia ota kala ha mono oshimaliwa osho fiyo ota hange eedula dopendjela, opo tava dulu okukala tava kwata oshimaliwa shovakulupe shi fike poN$500.

Oshimaliwa shaavo vehe na omumbwe ile vehe li moluhepo otashi tulwa mosystema yoishoshela yokongulu.

Natango vali, omaudaneko aAngula e li koshi yoshipalanyole ‘The New Way’ okwa tofa mo oinima itatu: okweeta po omavatelo eefamili omeendelelo, okuyandja oimaliwa keengeshefa domoshilongo nokweeta po eemhito doilonga da endelela.

Angula okwa ti oku na ondunge yokweeta eemhito doilonga di li 500 000 moule weedula nhatu.

Okwa ti okwa hala okukwashilipaleka kutya keshe eumbo li li moNamibia, kutya nee oli li komikunda ile omodoolopa, oli na omhito yokumona oiyemo komwedi.