Malaria okwa dipaya ovanhu ve li 69 oshilongo ashishe

MinistaI woundjolowele nomayakulo opanghalafano Esperance Luvindao okwa ti malaria okwa dipaya ovanhu ve li 69 oshilongo ashishe odula ya dja ko.

Eshi kwa li ta popi koshitufi shefiku loundjolowele mounyuni koKatima Mulilo Omaandaxa, Luvindao okwa ti omafyo oo okwa li omokati kovanhu ve li 35 412 ovo va kwatwa komalaria va lopotwa oshilongo ashishe.

Luvindao okwa ti malaria okwa ninga muhapu unene noshivike ashike sha dja ko, ovanhu ve li lwopo5 256 okwa li va lopotwa kutya ova kwatwa komalaria oshilongo ashishe, navatatu ova xulifa.

Okwa ti malaria oku yadi unene koitopolwa ngaashi Katima Mulilo, Andara, Nkurenkuru, Nyangana, Rundu, Ncamagoro nOutapi.
“Malaria omukifi hau dulu okukelelwa nokupangwa.

Ngee omunhu umwe okwa fi komalaria ohashi kumu ovanhu vahapu.

Epangelo natango ole litula mo mokukwashilipaleka kutya omayakulo okukelela nokupanga malaria okwa monika kwaaveshe.

“Omanga epangelo novakufimbinga vetu tava twikile nokuyandja oipumbiwa nokuninga eenghendabala, osha fimana okuyeleka kutya okukelela malaria okwa tameka nakeshe umwe womufye,” Osho a ti ngaho.

Minista okwa pula oshiwana opo shi konge omavatelo opaundjolowele meendelelo ngee shi na omadidiliko omalaria ngaashi oupyu u li pombada, omutwe tau pwatauka, eenhumba tadi luluma noutalala.

Shimwe vali, okwa ti ovanhu nava nangale meenete deemwe keshe fiku, nava pitike omaumbo avo a pombelwe, nava kendabale va hanaune po eenhele dokudalela eemwe ngaashi omeva a talama pominghulo domaumbo nokukunghula omwiidi mominghulo domaumbo.

“Malaria otashi dulika ta etwa kelunduluko longhalo yomhepo nosho yo keenghendabala dishona dokwiikelela ngaashi okupombela momaumbo, oko ku li ashike peepelesenda 85 moule weedula nhano.

Eshi oshi li oupyakadi wakula, pamwe noku ka konga omavatelo opaunamiti konima yefimbo, osho hashi eta malaria a ninge muhapu nomafyo,” Osho a ti ngaho.

Luvindao okwa tota po omulandu wopashiwana womakwatafano nokuyandja omauyelele koshiwana, oo tau lalakanene okunghonopeka ovanailonga vopaundjolowele novakufimbinga nghee ve na okulonga noshiwana, okukundafana oinima oyo ya nyika oshiponga paundjolowele nokukufa ombinga nawa mokuxulifa po omukifi ou.

Okwa ti kutya omukalo ou otau ka yambula po omavatelo nokukwashilipaleka kutya okwa longifwa omilandu diwa domakwatafano opo ku kelelwe omangwangwano ngee ku na omukifi ou, nonghee ku na okulongifwa oikundaneki unene mokulombwela oshiwana kutya oshike tashi ningwa po pashiwana.