Ondholongo ya Luno ya gwanitha oomvula omulongo

Ondholongo ya Luno ya gwanitha oomvula omulongo

O NDHOLONGO ya Luno pOndangwa mOshitopolwa sha Shana mEtitano lya zi ko (07/04/2006) oya dhana oshituthivalo shayo shoomvula omulongo shoka sha li sha kalwa nokupopithwa kOministeli yEgameno nOnkalonawa yOshigwana Peter Tshirumbu Tsheehama noshowo kOmukwaniilwa gwOndonga tatekulu Immanuel Kauluma Elifas.

Omunashipundi gwElelo lyAukwanyama tatekulu George Nelulu naye omo wo a li moshituthi shoka noku shi popitha. Omusita Omukulu gwa Elcin mOlukonda tateku lu Efaraim Angula (lyaAngula), oye a egulula nokupata oshituthivalo shOndholongo ya Luno shika negalikano.Kansola gwOshikandjohogololo sha Ndangwa tate Ismael Uugwanga naye okwa popitha wo oshituthivalo shika.Meya gwOndoolopa ya Ndangwa meme Priskila Nashandi naye okwe shi popitha nokutaamba aayehe ye yile ko mOndangwa ye moka.Omukuluntu gwOondholongo tatekulu Andreas Nikanor Shapaka oye a gandja ethano noshipala shOndolongo ya Luno, ndjoka pethimbo ndika ya ningwa Osenda yEzulonkalo lyaanandholongo.Molwashoka Oshituthivalo shika osha li sha kwashilipalekwa kOombaanga nokomahangano omakwashilipaleki nosho tuu kOohandimwe yamwe, Aakalelipo yOombaanga ngashi ndjoka ya Winduka, FNB, Nedbank nosho tuu noyOmahangano Omakwashilipaleki ngashi Old Mutual, Metropolitan nosho tuu nayo wo opo ya li poshituthi shika sha li sha longekidhwa nawa nosha li sha tselwa oondumetana dhoondoka shili.Iikombo, iingulu noondjuhwa itayi popiwa nee.Opwa li wom pwa gandjwa oondjambi dhomakopi noonzapo kAanambelewa nokOosenda ndhoka dhe shi enditha nawa muule wethimbo twa zi mo.Aanandholongo yamwe nayo oya li ya ethwa ko nokukala poshituthi shika.Molwashoka otaya zulwa nawa mOsenda moka, aananadholongo yamwe oye shi ulike nkee ya dhimbulukwa Kalunga kawo noya eta po omaimbilo gOpambepo taga gumu omuntu komuntima.Yamwe yomaanandholongo yoomeme, oya monena uunona mOndholongo moka noya li wo ya monika poshituthi mpka nawo.Omeme aagundjuka mboka ya monene uunona noku wu ekelahi, ndele tau monika wu nomwenyo, yo taya mangwa po nokumona omageelo, nayo wo oya li taya monika mpoka nuunona wawo.Pethimbo ta fatulula mo nawa Ondholongo ya Luno, tate Shapaka okwa ti kutya Ehala lyondholongo ya Luno, olya kala nale ehala lyOkaholo moka Aawambo ya li haya zalele okaholo sho taya yi kuushimba.Olye ya ndee tali ningi po Okamba yAakwwita ya South Africa pethimbo lyekondjelomanguluko nopethimbo ndika oya ningwa Ondholongo onene nOsenda yokuzulila aanandholongo.Pethimbo ta popitha aanashithithi mpoka, Minister Tsheehama okwa pandula noonkondo Ewiliko lyOndholongo ndjoka ya Luno sho tayi kondjo ngeyi nokuzula aanandholongo ya kale ishewe aakwashigwana aawanawa, uuna taya ka mana ko oomvula dhawo dhomageelo nokushuna ishewe moshigwana.Ta ti kutya Osenda ndjika ya Luno oyi shi kupandulwa molwashoka otayi longo neitulomo nonando yi na aanandholongo oyendji sha pitilila.Minista ta ti kutya Osenda ndjika yEzulonkalo ya Luno otayi edhilile Aanandholongo ayehe haya zi mOshitopolwa sha Shana, sha Hangwena, sha Musati, sha Shikoto, sha Kavango, sha Caprivi noshowo sha Kunene.Onkee Ewilikongundu lyOsenda ndjika oli shi lela okupandulwa sho tali longo nuudhiginini ngeyi.Minista Tsheehama ta ti kutya pethimbo lyUukoloni, Oondholongo odha li ashike Oondholongo moka aanandholongo ya kala inaya simanekwa noya kala ya talika ko ashike kutya aakolokoshi na inaya pumbwa ezulonkalo.Ashike ngashiingeyi, Tsheehama ta ti, aanandholongo oya talika ko aakwashigwana ya simana noye na okusimanekwa.Onkee oondholongo oonene dha ningwa omahala gokuzulila aanandholongo opo ya kale aakwashigwana yokolela.Minista Tsheehama ta pandula wo komalongo taga pewa aanandholongo mOsenda ya Luno moka nokOosenda oonkwawo, ngashi unene okupangela iihauto, okuhondja iikutu, okumuna iingulu noshowo okuninga iikunino nomapya.Ta indile kOmukwaniilwa gwOndonga tatekulu Elifas eya pe ehala enene mOndonga ye li ninge epya lyokulima iilya yawo nenge ngaa epungu nosho tuu.Okwa pandula wo Osenda ya Luno sho omvula ya zi o ya gandja onyama yiingulu kiilonga yolutenda ndoka talu tungwa okuza kOshomeya lwa thinda kOndangwa nOshikango, ano onyama yiingulu yi li pomathele gaali lwaampoka.Ta indile kaanandholongo ya longithe nawa oompito ndhoka taya mono mOosedna dhOmazulonkalo.Minista Tsheehama okwa halele Ondholongo ya Luno evalo ewanawa noomvula odhindji dha yambekwa.Omusita Omukulu gwa Elcin mOlukonda tateku lu Efaraim Angula (lyaAngula), oye a egulula nokupata oshituthivalo shOndholongo ya Luno shika negalikano.Kansola gwOshikandjohogololo sha Ndangwa tate Ismael Uugwanga naye okwa popitha wo oshituthivalo shika.Meya gwOndoolopa ya Ndangwa meme Priskila Nashandi naye okwe shi popitha nokutaamba aayehe ye yile ko mOndangwa ye moka.Omukuluntu gwOondholongo tatekulu Andreas Nikanor Shapaka oye a gandja ethano noshipala shOndolongo ya Luno, ndjoka pethimbo ndika ya ningwa Osenda yEzulonkalo lyaanandholongo.Molwashoka Oshituthivalo shika osha li sha kwashilipalekwa kOombaanga nokomahangano omakwashilipaleki nosho tuu kOohandimwe yamwe, Aakalelipo yOombaanga ngashi ndjoka ya Winduka, FNB, Nedbank nosho tuu noyOmahangano Omakwashilipaleki ngashi Old Mutual, Metropolitan nosho tuu nayo wo opo ya li poshituthi shika sha li sha longekidhwa nawa nosha li sha tselwa oondumetana dhoondoka shili.Iikombo, iingulu noondjuhwa itayi popiwa nee.Opwa li wom pwa gandjwa oondjambi dhomakopi noonzapo kAanambelewa nokOosenda ndhoka dhe shi enditha nawa muule wethimbo twa zi mo.Aanandholongo yamwe nayo oya li ya ethwa ko nokukala poshituthi shika.Molwashoka otaya zulwa nawa mOsenda moka, aananadholongo yamwe oye shi ulike nkee ya dhimbulukwa Kalunga kawo noya eta po omaimbilo gOpambepo taga gumu omuntu komuntima.Yamwe yomaanandholongo yoomeme, oya monena uunona mOndholongo moka noya li wo ya monika poshituthi mpka nawo.Omeme aagundjuka mboka ya monene uunona noku wu ekelahi, ndele tau monika wu nomwenyo, yo taya mangwa po nokumona omageelo, nayo wo oya li taya monika mpoka nuunona wawo. Pethimbo ta fatulula mo nawa Ondholongo ya Luno, tate Shapaka okwa ti kutya Ehala lyondholongo ya Luno, olya kala nale ehala lyOkaholo moka Aawambo ya li haya zalele okaholo sho taya yi kuushimba.Olye ya ndee tali ningi po Okamba yAakwwita ya South Africa pethimbo lyekondjelomanguluko nopethimbo ndika oya ningwa Ondholongo onene nOsenda yokuzulila aanandholongo.Pethimbo ta popitha aanashithithi mpoka, Minister Tsheehama okwa pandula noonkondo Ewiliko lyOndholongo ndjoka ya Luno sho tayi kondjo ngeyi nokuzula aanandholongo ya kale ishewe aakwashigwana aawanawa, uuna taya ka mana ko oomvula dhawo dhomageelo nokushuna ishewe moshigwana.Ta ti kutya Osenda ndjika ya Luno oyi shi kupandulwa molwashoka otayi longo neitulomo nonando yi na aanandholongo oyendji sha pitilila.Minista ta ti kutya Osenda ndjika yEzulonkalo ya Luno otayi edhilile Aanandholongo ayehe haya zi mOshitopolwa sha Shana, sha Hangwena, sha Musati, sha Shikoto, sha Kavango, sha Caprivi noshowo sha Kunene.Onkee Ewilikongundu lyOsenda ndjika oli shi lela okupandulwa sho tali longo nuudhiginini ngeyi.Minista Tsheehama ta ti kutya pethimbo lyUukoloni, Oondholongo odha li ashike Oondholongo moka aanandholongo ya kala inaya simanekwa noya kala ya talika ko ashike kutya aakolokoshi na inaya pumbwa ezulonkalo.Ashike ngashiingeyi, Tsheehama ta ti, aanandholongo oya talika ko aakwashigwana ya simana noye na okusimanekwa.Onkee oondholongo oonene dha ningwa omahala gokuzulila aanandholongo opo ya kale aakwashigwana yokolela.Minista Tsheehama ta pandula wo komalongo taga pewa aanandholongo mOsenda ya Luno moka nokOosenda oonkwawo, ngashi unene okupangela iihauto, okuhondja iikutu, okumuna iingulu noshowo okuninga iikunino nomapya.Ta indile kOmukwaniilwa gwOndonga tatekulu Elifas eya pe ehala enene mOndonga ye li ninge epya lyokulima iilya yawo nenge ngaa epungu nosho tuu.Okwa pandula wo Osenda ya Luno sho omvula ya zi o ya gandja onyama yiingulu kiilonga yolutenda ndoka talu tungwa okuza kOshomeya lwa thinda kOndangwa nOshikango, ano onyama yiingulu yi li pomathele gaali lwaampoka. Ta indile kaanandholongo ya longithe nawa oompito ndhoka taya mono mOosedna dhOmazulonkalo.Minista Tsheehama okwa halele Ondholongo ya Luno evalo ewanawa noomvula odhindji dha yambekwa.

Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!

Latest News