Ondi na ko ashike eemwedihamanho kombada yedu

… inandi hala okufila komadu ovanhu

Ominista yomidingonoko, omifitu nomatalelepo Pohamba Shifeta, oya ti pelesidente Hage Geingob okwe i lombwela kutya okuna ko ashike eemwedi hamanho kombada yedu. Shifeta okwa lombwela oThe Namibian Etine kutya oo a li nale omutwe woshilongo okwa li kala nokupopya kutya ina hala okufudikwa komaendo omapendafule (Heroes Acre).

Shifeta oo kwa li a talika kutya okaume kaGeingob, okwa ti oo kwa li nale pelesidente okwe mu lombwela kutya okwa monika okaangela, eshi kwa li va ya koshoongi shedina 28th Conference of the parties (COP28) KoDubai koUnited Arab Emirates muDecemba.

“Okwa lombwela nge ndi ye keumbo opo ndi ke lilongekidile ohango yange, ta ti kutya otave ya, ashike eshi aaluka okwa ti ke udite nawa ndee ta lombwele nge kombinga yokaangela yaye.

“Okwa ti okwa monika okaangela nokwa lombwelwa kutya otashi dulika aha kale ko eemwedi di dulife puhamanho kombada yedu.
“Otwa kala hatu kundafana oinima i li ngaha shaashi okwa tala nge ko onga omonamati waye,” Osho a ti ngaho.

Ombelewa yaGeingob omwedi wa dja ko oya yandja etumwalaka kutya okwa tameka okumona ouhaku konima eshi a monika okaangela.

Geingob, nande ongaho okwa xulifila koshipangelo shopaumwene shaLady Pohamba mOvenduka, konima eshi a dja koUnited States (US), oko kwa li a ka mona ouhaku wokaangela.

“Okwa ti: Kandi hole omukalo ou oondokotola va lombwela nge nao. Ilo osho hava ningi ngaho meifano lavo? Ova lombwela nge kutya ngee onda kala ko eemwedi di dule hamanho…itadi koyo puhetatu. Ashike ohandi ku lombwele, ngee onda fi, inamu twala nge nande komaendo omapenandafule (Heroes Acre),” Shifeta osho a ti.

“Okwa li ndi na omalipulo a djuu kombinga yaashi ta popi … natango osha fa ashike ondjodi kwaame.

“Ashike onde lihonga kutya ngee owa mono ta popi oshinima te shi endulula luhapu okwe lipaka mo,” Osho a ti ngaho.

“Okwa li nda haluka unene eshi nda mona etumwalaka la dja komunyekadi woshilongo mu kulu. Onda kala omutumba eevili nhatu nda mwe na ashike.”

Shifeta ota dimbulukwa Geingob onga omunhu oo e yele oukwamuhoko, omunhu oo ha pula vakwao alushe omanga ina ninga omatokolo, yee omunambili noho.

“Okwa li omupelesidente, ina pumbwa naana ngeno ewedelepo loye, ashike okuna okukupula shaashi oilonga yoye. Nande nee ita landula omayele oye ote ku lombwele apa wa pumbwa okuninga omalunduluko.

“Oh, okwa li ehole omihoko adishe. Mombelewa yaye oto hange mo ovanhu vomihoko adishe vamwe ookaume kaye.

“Ke hole okutala ovanhu tava mono oixuna nopaife opu na ounona tave lihongo koshimaliwa shaye mwene.
Okwa li omunambili,” Minisita osho a ti ngaho.

Oshivike sha dja ko omukulunhuwiliki wehangano ledina Namibia Central Intelligence Services ( NCIS) Benedictus Likando, okwa lombwela ovalilifya koCasa Rosalia, keumbo laGeingob lopaumwene kutya nakufya okwe mu lombwela kombinga youkolele waye oo tau nyangwaanyangwa.

Geingob okwa li a teelelika opo a talele po ombelewa yo-NCIS, ashike okwe shi ningulula kominute da xuuninwa.

“Okwa ifanene nge lumwe aluke kombelewa yaye. Okwa ti: Ovee auke handi lombwele paife. Ondi na okuya komakonaakono,” Likando Osho a ti.

OMUKUNDU
WOKOHEROES ACRE

Shifeta okwa ti Geingob okwe mu lombwela kutya ina hala okufila komadu ovanhu, tete mo2002 eshi kwa li ta i koWashington koUS konima eshi kwa li a kufwa ponghatu yopombada moilonga ndee ta pewa onghatu yopedu.

“Geingob mo2002 okwa ti: Itandi ka kala ko. Ohandi ka aluka. Keumbo okeumbo. Itandi kala kwinya, itandi file komadu ovanhu.

“Okwa ninga omashendjo ashike natango okwe shi popya omafimbo aa. Okwa ti: Ohandi aluka ondi na okufila moNamibia ashike inamu twala nge nande koHeroes Acre. Itandi i koHeroes Acre. Nandi fudikwe ponhele yange, ondi na okushitula momishangwa dange.”
Shifeta okwa ti Geingob okwa weda po:

“Vamwe vomunye otamu kondjele koHeroes Acre. Oshike shi li oko? Mu ka lwile koshi yedu? Ka ku na onhele kwinya, ondi hole onhele yange. Nandi fudikwe ponhele yange mwene.”

Minista okwa ti, ke shi ngee Geingob okwa tula ngaa ehalo laye laxuuninwa momishangwa, ashike okwe shi mu lombwela luhapu kutya ina hala okufudikwa koHeroes Acre.

OSHO TASHI POPIWA
KATU SHI SHI

Minista mu pe womauyelele nomakwatafano opaungoba Emma Theofelus, mEtitano okwa ti kapu na natango ouyelele u nasha nehalo laGeingob la xuuninwa.

“Ngeenge opu na sha, ondi wete kutya okangudu nofamili otave shi tula moilonga,” Osho a ti ngaho.
Tete, Theofelus okwa ti efudiko otali ka kala ko mo24 Febuluali.

Ashike nee, mOlomakaya, Adrin Mathe, omukulunhuwiliki womauyelele nomakwatafano opaungoba, okwa ti efudiko laGeingob ola undulilwa ko25 Febuluali.

“Opo ku ningwe efudiko lopamufika nokuyandjwe omhito kovaNamibia aveshe va lile omuholike pelesidente wavo Hage Geingob, pelesidente Nangolo Mbumba, okuna okuninga Oshoondaxa, 25 Febuluali 2024, Oshoondaxa shepangelo,” Mathe osho a ti.

Shaashi Oshoondaxa shepangelo oshi li mOshoondaxa, otashi ka dimbulukiwa mOmaandaxa, 26 Febuluali kokapale koIndependence mOvenduka.

ONHELE YAYE OYA LONGEKIDWA NALE

Omunambelewa a kula wepangelo okwa ti Geingob okwa ti okwa hala okufudikwa konhele yofamili yaye ndele kaishi nande koHeroes Acre, eshi okwe shi popya pefimbo loshivilodimbuluko nepako laumwe womofamili yaye, Hendrina Geingos-Thomas, keumbo laye kOtjiwarongo odula ya dja ko.

Geingos-Thomas, oo oye kwa li omutwe wofamili, okwa fya e na eedula 87.

Ovanambelewa vokouministili woyeendifo ova koleka kutya onhele yaGeingob oya longekidwa nale koHeroes Acre.

“Oshinima eshi opo shi li, notashi ke likudwa nale kwaao a li nale omunyekadi woshilongo, ofamili nepangelo. Otwa teelela ashike tu ude ngee epangelo otali tambula ko osho ofamili ya hala …”

“Ashike ondi wete kutya oshi li po nale kutya Geingob ota fudikwa koHeroes Acre medina lomufika waye naashi a ningila oshilongo eshi. Ngeenge ha Geingob, nena olye ta fudikwa koHeroes Acre?” Omunambelewa ou ina hala okupopiwa kedina osho a ti ngaho.

Okangudu oko taka longekida, taka kwatelwa komesho komuprima minista Saara Kuugongelwa-Amadhila oka tulwa po opo ka longekide efudiko laGeingob.

Omuprima minista ina nyamukula nande eengodi nomatumwalaka oo a tuminwa Olomakaya.

Omupelesidente Nangolo Mbumba, eshi a popya noThe Namibian Olomakaya, okwa koleka kutya Geingob ota fudikwa koHeroes Acre.

“Ofamili yaye, naao a li nale omunyekadi woshilongo nepangelo ola udafana nale kutya ota fudikwa koHeroes Acre,” Osho a ti ngaho.

Oo ngaa nee e li omukulunhuwiliki woikwamashina mombelewa yaao a li nale omunyekadi woshilongo,Veronica Theron, okwa ti yee ke li ponghatu yokupopya ehalo laGeingob la xuuninwa.

“Ohandi longo nokangudu oko taka longekida ashike oipumbiwa moshivilodimbuloko. Efudiko oli li momake okangudu ka yooloka,” Osho a ti ngaho. Okamonakadona kaGeingob Nangula Geingos, inaka nyamukula nande omapulo neengodi odo ka dengelwa mexuliloshivike.