… Shikongo ota ka ya koKavango shi na noshinima eshi
Opolifi yaNamibia otai ka tameka oikonga youndingosho nosho yo eenduda dokulandifa omalodu odo tadi landifa omalodu kounona vofikola, nokuvapitika va kale ve li menduda davo domalandifilo.
Eshi oshe ya konima kwa li okavidio kounona koshitopolwahoololo shaKavango Ushilo kwa li ka pitifwa Etivali, taka ulike ongudu younona vofikola tava nu omalodu.
Okavidio oko kwa li ka andjakana oka ulika ongudu younona vamwe ove na eedula omuwoi ve li momindjalo dofikola tava nu ve li puukamba koRundu.
Komufalandjai wopolifi inspkta Joseph Shikongo Etitatu okwa ti ota ka talela po oshitopolwahoololo osho opo a ka kundafane noovene voundingosho.
“Ohandi ka kala moshitopolwahoololo shaKavango Ushilo moshivike tashi ya ndi ka ninga oshikonga moshitopolwa, ndee otashi ka tala koshinima osho.
“Ohandi ka ninga oyoongalele novakwashiwana novanyasha opo tu ka kundafane oikumungu oyo, mokati kaikwao,” Osho a ti ngaho.
Shikongo okwa ti opolifi otai ka futifa oovene veendingosho ovo tava pitike ounona va nwe omalodu peendingosho davo,” Osho a ti ngaho.
Omukulunhu wopolifi okwa ti ounona ovo tava ka monika peenduda dokulandifa omalodu navo otava ka pewa ehandukilo.
“Otu na okukapopya novadali komesho younona opo tu tale ngee opu na ehandukilo lonumba lavo,” Osho a ti ngaho.
OIKONGA YOPEEFIKOLA
Shikongo okwa ti, opo kukandulwe po oupyakadi ou opolifi otai ka ninga oikonga yopeefikola.
“… oyo tai tu pitike opo tu ye keefikola nokeengeshefa ndee hatu popi nounona. Elalakano okukwashilipaleka kutya otwa kufa ounona vetu peenhele domanwino,” Osho a ti ngaho.
Okwa ti opolifi oya hala okutwa omukumo ovanyasha opo va kale ve na oshinakuwanifa shoinima oyo hava ningi nefimbo lavo nosho yo oya hala okushakena noovene veendingosho opo va kundafane oshikumungu eshi.
Oministili yehongo, omaunghulungu nomifyuululwakalo oya ti oya mona ashike okavidio oko okupitila kovadali ovo va limbililwa koshinima osho kehangano ledina National Organisation of Parents in Education, omukulunhuwiliki wehongo Sanet Steenkamp osho a lombwela oThe Namibian ngaho Etitatu.
“Oministili itai popile nande eendingosho noovene vado, ile ovadali nakeshe ngaa umwe, ta landifa omalodu kounona. Okunwa u li koshi yeedula kaku li paveta.
“Oshike shi na okweefiwa moshiwana? Oshike ounona va pitikwa va ye meendingosho? Oshike ve na okulandifwa omalodu? Ei oinima yakula yopanghalafano twa pumbwa okuungaunga nayo moshiwana,” Osho a ti ngaho.
“Otwa pumbwa elongelokumwe nosho yo eyandjo lomauyelele koovene veendingosho neenduda domanwino.”
OMAKONAKONO
Omakonakono kombinga yokulongifa omalodu u li koshi yeedula monakudiwa okwa eta oidjemo ihe fi iwa.
“Omivalu edi otadi tilifa. Otadi ulike kutya ounona moNamibia ohava tameke okunwa omalodu omanga ve li koshi yeedula,” Steenkamp osho a ti ngaho.
Eshi osha fininika oministili opo i tote po oshilongwa osho hashi longo kombinga yoinima ya pamba onghalamwenyo, osho hashi longo kombinga yokulongifa nai omalodu noingangamwifi, moitukulwa yasho imwe.
“Otwa ninga eenghendabala dakola nomikalo diwa dokudeula ovapolifi vavali vomoshiwa keshe moshitopolwahoololo ve na sha noshikonga shetu sho ‘Keep Me Safe’ osho shi li ominge nelongifo nai lomalodu noingangamwifi, oimbuluma nosho yo oimbuluma yopaihole,” Osho a ti ngaho.
OILALAKANENWA
“Meenhele omo okulongifa omalodu kounona ve li koshi yeedula ku li pombada, otwa pumbwa okukala tu na eenghendabala da mana mo.
“Moshinima shi li ngaha, otwa kundafana nomukulunhuwiliki wopashitopolwa, oo eshi twala komesho nainspekta,” Steenkamp osho a ti ngaho.
“Ohatu ka tameka neenghundafana dokuyandja ouyelele kovadali nounona peefikola omanga inatu tameke nokambaina yetu yo ‘Keep Me Safe’.”
Steenkamp okwa pula opolifi opo i nghonopaleke oveta oyo i li ominge nokulongifa omalodu omanga eeduka inadi fika.
“Oshinima eshi osha pumbwa eenghendabala dopamuhanga okudja kovadali, kelelo nongelo, oshiwana, oovene veengeshefa nosho yo omalelo eefikola nounona voovene nosho yo nee opolifi yaNamibia,” Osho a ti ngaho.
OININGWANIMA YA PITA
Omukulunhuwiliki wehongo koshitopolwahoololo shaKvaongo Uninginino Christine Musore oshivike eshi okwa ti monakudiwa okwa li pu na ounona va hangika nomalodu keefikola.
“… okwa li va pewa omahandukilo nexungumwenyo okwa li la ningwa. Ohatu pula ounona vetu opo ve likaleke kokule nomaliumbato e li ngaha.
Shito ihatu va pe omahandukilo ngee ove li kondje yofikola, ashike ngee ove li mofikola, otu na okuvapa ehandukilo lelalela,” Osho a ti ngaho.
Musore okwa ti oshiwana nashi lopote oiningwanima ei younona ve li koshi yeedula tava nu omalodu.
“Oshinima shomufindahongo hatu popi ndee oshiwana ohashi mono oinima ei ndee osha mwena ashike ihashi tu lombwele. Oshinima eshi okwa li sha kufwa komalungula, ndee hatu lombwele inspekta e shi katukile onghatu. Ohatu ke mu pa oidjemo yaxuuninwa ngee ya pu,” Osho a ti ngaho.
Omunambelewa woundjolowele nomunawino moinima ya pamba omadilaadilo Iani Kock okwa kunghilila kombinga yomawii okunwa omalodu u li koshi yeedula.
“Apa ngaa u fike eshi to tameke okulongifa oingangamwifi, mwa kwatelwa ofikola, osho ngaa to kala u hole omalodu unene eshi to kulu,” Osho a ti ngaho.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!
