Oitopolwahoololo itanho yaNamibia otai mono oixuna kefundja olo la fiya ounona ve li 8 500 itava i kofikola nola piyaaneka yoo vali etopolo loikulya yoshikukuta moitopolwa imwe.
Omeva oo a tameka okuya pombada oivike ei, okwa teyaula po eepate, omapya nomikunda domomidingonoko.
Oitopolwahoololo oyo ya dengwa nai kefundja ongaashi Kunene, Omusati, Oshana, Ohangwena noZambezi.
OINAMWENYO YOMOMEVA
Moshitopolwahoololo shaZambezi, oshiholelwa okuya kofikola okwa nyika oshiponga unene ngaa kounona ovo hava piti peenhele opo pe na eengadu, omayoka neendjabameva.
Ova fininikwa va longife ouwato vopamufyuululwakalo opo va dule okuya keefikola.
Ovahongifikola novanailonga navo ova taalela omaudjuu aa.
Oikandjohoololo shaKabbe South noKabbe North oya dengwa unene nai kefundja.
Ngoloneya woshitopolwahoololo shaShana Elia Irimari koshoongelele shokuyandja ouyelele koikundanekei kOshakati onghela okwa ti eefikola di li 12 moshitopolwahoololo shaye oda pata, omanga ounona ve li 2 600 itava dulu vali okuya keetundi.
Okwa ti eefikola dikwao di li nhee nado oda kumwa kefundja, ashike inandi patwa natango.
Ngoloneya okwa ti eefikola odo da pata odi na okuninga ondunge di wanife po omafiku oo ngee omeva ashuna pedu. Ovanahu ova tembulilwa pomaushiinda, omanga vamwe va tulwa meetenda.
Komanda wopolifi koshitopolwahoololo shaShana Nafatal Sakaria okwa ti ovanhu ve li 16 ova fya omeva moshitopolwahoololo okudja ashike muMarsa.
“Otashi kumwifa neenghono, notwa didilika oiningwanima ivali yovanhu va fya omeva mexuliloshivike,” Osho a ti ngaho.
Sakaria okwa ti oshitopolwahoololo inashi mona nale omafyo ovanhu va fya omeva e fike opo.
“Opu na omumbwe yomahongo nghee ovanhu ve na okuliumbata pomeva,” Osho a ti ngaho.
Omunambelewa wiliki Elizabeth Shipunda okwa ti eefikola di li 11 moshikandjohoololo shaEtayi moshitopolwahoololo shaMusati oda pata, nounona ve li 5 752 ove li komaumbo.
“Eehecta di li 113 oda kumwa, nomapya omahangau e li atanho okwa teyaulwa po filufilu.
Omandiki oundjolowele oministili youndjolowele nomayakulo opanghalafano nao okwa pata,” Osho a ti ngaho.
Shipunda okwa ti omikunda dimwe oda dingililwa komeva efundja, ashike ovakalimo ovaanya okutembulwa, tava ti kutya oimuna yavo kai na apa tai ka kala nokapu na ou ta file omaumbo avo oshisho ngee ovaa fiye po.
OMATUWA TAA DAME
“Omwaalu womaumbo e li 36 okwa kumwa. Osha ninga yoo vali shidjuu okutopola oikulya yoshikukuta moshikandjohoololo shaashi eeloli doikulya ohadi dame monata,” Osho a ti ngaho.
Shipunda okwa ti eeloli nhatu okwa li da wa kopate yaEtayi oshivike sha dja ko.
Okwa ti okwa didilikwa ovanhu ve li 52 va kwatwa komalaria moshikandjohoololo, omo mwa kwatelwa Ovanamibia ve li 28 novakwashiwana vaAngola.
Ngoloneya waMusati Erginus Endjala Omaandaxa okwa ti eefikola di li 25 moshitopolwahoololo shaye oda pata, ashike otashi dulika pu na dihapu shaashi okwa li a teelela olopota okudja komukulunhu wehongo Paulus Kashiimbi.
Komufala wopolifi koKunene James Nderura okwa ti efundja ola teyaula eendjila nola topola oiwana imwe.
“Ondjila yokudja koRuacana Waterfall oyo ya yuka kEpupa Falls oya kungululwa po filufilu,” Osho a ti ngaho.
Nderura okwa ti efundja lodula ya dja ko nalo ola teyaula po eeloodja moshitopolwahoololo.
Omapya omahangu pamwe nomulonga waKunene okwa ya mumwe paife, omanga haku longifwa edakadaka letanga leameno okutwala oikulya kwaavo omaumbo avo e li koshi yomeva, osho a ti ngaho.
VA TEMBULWA
Ngoloneya woshitopolwahoololo shaHangwena Sebastian Ndeitunga okwa ti oikandjohoololo ngaashi Ongenga, Engela nOshikango oyo ya kumwa unene moshitopolwahoololo shaye.
Okwa ti omaumbo kOnamhinda, Onghala B neEshoke oku li koshi yomeva filufilu.
Ndeitunga okwa ti oondohotola ohava twalwa nomadakadaka opo va ka pange ovanaudu kOnghala B, novanaudu vamwe ohava twalwa yoo koshipangelo kEngela.
Okwa ti ovanhu ve fike lwopo250 ova tembulwa va twalwa peenhele apa pa fa pa londa.
ZAMBEZI
Moshitopolwahoololo shaZambezi, ounona kofikola yedina Nankuntwe Combined school, Muzii Combined School nokoMpukano Junior School ohava longifa ouwato opo va tauluke omeva va dule okuya kofikola.
Oshivike sha dja ko Etitatu mofikola yedina Muzii okwa li mwa yashwa ongadu.
Omukulunhufikola Robert Shakwa okwa ti ongadu okwa li ya monika momuhandjo konima yomafiku avali manga kwa li inai dipawa kovanailonga.
Okwa ti eshi omunashipundi welelonongelo a mona oshinamwenyo lwopotundi 22h00 Etitatu, okwe i yasha molweameno lounona novanailonga.
“Ongadu okwa li ya monika metando omo ounona hava piti ngee tava i kofikola keshe efiku.
Ashike nee, ohai shuna momeva ngee ounona tava piti po.
“Ounona okwa li lela va tila, ashike kakwa li ve na osho tava dulu okuninga po shaashi oyo ashike ondjila ve na okulongifa ngee tava i kofikola ,” Osho a ti ngaho.
Shakwa okwa ti omuhandjo woshiwana, u na ounona ve li lwopo100, ou li eemita di li 150 kokule nofikola ndee ou hadi omeva ndooondo.
“Otu na ashike okawato kopamufyuululwakalo kamwe nokabautu kakulupa oko haka umbata ovanhu ve li vahamano poshikando.
Eshi ohashi eta nee ka shune ko luhapu nounona vamwe ohava dopa okuhanga eetundi dongula,” Osho a ti ngaho.
Omukulunhufikola wofikola Nankuntwe Combined School Gift Sambima okwa ti okuya kofikola osha kala shidjuu oivike itatu ya pita shaashi omeva efundja otaa twikile nokuninga ahapu.
Okwa ti ounona vamwe ohava di pofikola paife opo va yande okuya kofikola nouwato vehe na eameno.
“Ounona ovo hava di mofikola ove ya noikulya ishona, omanga vamwe vehe na sha nandenande.
Natango otu na oupyakadi woukoshoki shaashi oudjuwo vetu ova hada molwomeva efundja.
“Ofikola kai na sha okambautu nohai longifa kamwe komukwashiwana.
Ngee pu na omunhu e udite nai ohatu longifa ombautu yetu oyo ihe na oiindjina, nohai ende eevili di li nhatu lwaapo opo i fike pokapangelo oko ke li popepi,” Osho a ti ngaho.
Samboma okwa ti oministili nai tembule eefikola adishe odo di li peenhele pu na omeva ile di patwe manga pokafimbo.
Omukulunhufikola kofikola Mpukano Junior Primary School Joseph Mbeha okwa ti ofikola oya pumbwa eetenda, oumbautu, oundjakete vokuyowifa naikwao ihapu oyo tai dulu okuvatela ounona monghalo ei.
Stay informed with The Namibian – your source for credible journalism. Get in-depth reporting and opinions for
only N$85 a month. Invest in journalism, invest in democracy –
Subscribe Now!