Shaningwa ota pewa oushima eshi a ‘kwata ko ombambyona’ oikulya yefiku lemanguluko

Hamushangandjai woSwapo Sophia Shaningwa okwa kala nokupewa oushima eshi a kwata ko ombambyona etukulo loikulya oyo kwa li ya nuninwa oshiwana mefiku lemangululo.

Epangelo okwa li la landa oupaki voikulya ve li 30 000 kwa li va nuninwa efiku ledimbuluko lemanguluko laNamibia nosho yo enangeko lapresidente Netumbo Nandi-Ndaitwah.

Oikulya ei nande ongaho inai dula okutukulwa konima yoshitufi, konima eshi oshitufi kwa li sha twalwa keumbo lepangelo molwodula, osho sha eta opo omwaalu wovanhu ovo va holoka u kale ushona.

Eedjo oda ti epangelo ola pula nee opo oikulya i ka yandjwe po moipangelo, momaumbo ovakulupe nosho yo keenhele oko ku na ovanhu tava mono oixuna moshilando pangelo.

Ponhele, Shaningwa okwa ka wilika eyandjo loikulya keembelewa dewiliko loshitopolwahoololo shaKhomas.

OKWA KA TALELE KO SHIKE OKO?

Omupopiliko wongudu yoPopular Democratic Movemente (PDM) Maximalliant Katjimune okwa yandja oushima keholoko laShaningwa ongomukalelipo woSwapo koshitufi sha longekidwa kepangelo.

“Kakwa li ashike e na eshi ta longo ko nandenande.

Eekamusela domoshitopolwahoololo odo kwa li di na okukwatela oinima komesho, onghee nee oshe tukumwifa kutya oilonga yaye oyashike kwa li ketopolo loikulya yefiku lemanguluko,” Osho a ti ngaho Omaandaxa.

Katjimune okwa ti ondjala oya fika pondodo yokufininika ovanhu va kale tava kondjele oikulya.

“Otashi kumwifa neenghono eshi ovanhu tava londo eebesa moshilando pangelo ashishe va ka kondjele ashike oikulya.

Otwe lineekela ongudu yaNandi-Ndaitwah otai ka ungaunga noikumungu ei nawa.”

OKULANDA OVANHU NOIKULYA

Omupopiliko wongudu yoIndependence Patriots for change Imms Nashinge Omaandaxa okwa ti oshinima eshi sha ningwa kuShaningwa osho papolitika, ta ti vati onghatu oyo okwa li onghendabala yokulanda eyambidido loshiwana noikulya.

“Eshi oshiholelwa ashike shimwe shomukalondjiikilile woSwapo wokulanda ovanhu noikulya.

Ova dilaadila kutya okuyandja oikulya kovanhu lumwe ekandulepo lomukundu, ashike eshi oshi na sha ashike lela nouwa wavo,” Osho a ti ngaho.

Nashinge okwa dimbuluka oilyo yongudu tai kupula ikulya kovakwashiwana koshoongalele shoSwapo kOmbaye odula yadja ko, ndee ta ti ongudu tai pangele oya fimaneka opolitika shi dulife onghalonawa yovakwashiwana.

Okwa yandja vali ombedi koSwapo kutya oya topola oikulya tai hoolola, ta ti oshinima osho luhapu ihashi kwatele mo Ovanamibia aveshe.

“Ku na efiku u mone tava ningi eenghendabala doshili, kutya nee ova hala shike papolitika.

Nande eengudu dopamufyuululwakalo edi da li tadi kufa ombinga koitufi yopashiwana luhapu ohadi hoololwa komakwatafano opapolitika ponhele youkumwe wopashiwana,” Osho a ti ngaho.

Nashinge okwa ti oitufi yepangelo oya fa ashike yongudu tai pangele.

“Epangelo kali na nande efiku kwa li la fimanekele eyooloko pokati koitufi yepangelo noyeengudu dopolitika. Epangelo kali shi ombelewa yakula yoSwapo, ashike osho hava longo ngaho,” Osho a ti ngaho.

Nashinge okwa ti Swapo ta kwatele komesho etukulo loikulya otashi ulike oupyakadi wakula, pakutumbula ongudu oya ngwangwana notai longifa omavatelo oikulya opo i nane ovanhu vonhumba.

“Opo ongudu tai pangele i fimaneke okuyandja oikulya yoshitufi shimwe ashike, omanga ovanhu vahapu tava nangala nondjala keshe efiku, otashi udifa nai.

“Otwa pumbwa omapotokonono aalushe ondjala noluhepo, kashi shi omiheka dopakafimbo dopolitika,” Osho a ti ngaho.

OIMALIWA YOVAFUTI VOISHOSHELA

Omundjadjukununi woikwapolitika Henning Melber Omaandaxa okwa ti ekwatelemo laShaningwa metukulo loikulya yedimbuluko lefiku lemanguluko ola kwatelwa melongifo nai lomaliko epangelo li na sha nokumona omauwa opapolitika.

“Okwa li onghatu ya puka.

Kashi shi oilonga yomukalelipo wongudu okutukula oikulya, oyo kwa li ya landwa noimaliwa yovafuti voishoshela yepangelo oyo kwa li ya nuninwa oitufi yopashiwana kokapale koIndependence,” Osho a ti ngaho.

Melber okwa ti oikulya okwa li ya landwa noimaliwa yoshiwana nokwa li ya pumbwa okutukulwa taku longifwa omilandu depangelo opo ku vatelwe omahangano oo aa yakula ovo ve li momumbwe.

Okwa ti omukalelipo woSwapo ta tukula oikulya okwa eta omalipulo kutya Swapo oye a yandja omavatelo ponhele yepangelo.

“Ngeno ehangano lepangelo ola yandjele oikulya kovanhu ovo ve li momumbwe, komaumbo ovakulupe, ovo omaumbo avo kwa li a yelulwa kefundja naavo vehe na omalukalwa, ngeno kakwa li shi na okukala Swapo.”

‘OVA LI PENI’

Shaningwa okwa pula ovandjadjukununi ovo tava ti kutya etukulo loikulya okwa li omukalo woSwapo wokunana ovayambididi kutya oshike inave ya mo diva moshinima omu opo va imbe oikulya iha hepe.

“Ovo ve wete kutya eshi oshinima shoSwapo okwa li va pumbwa okukelela oikulya iha ninge nai.

Ngee opu na omunhu e na oudjuu noikulya ya pewa Ovanamibia, ova tambulwa ko ve uye ndee tava popi naame,” Osho a ti ngaho Omaandaxa.

Shaningwa okwa ti pomafimbo maudjuu, eemhito deenghono nadi tulwe manga penya.